Direnişin 40 yıllık sembolü ‘Türkan bebek’
Bulgaristan’ın Kırcaali şehrinde annesinin kucağındayken, Bulgar askerler tarafından açılan ateş sonucu şehit olan ve totaliter rejim döneminde direnişin sembolü haline gelerek, ‘Türkan bebek’ olarak anılan Türkan Feyzullah, hayatını kaybedişinin 40’ıncı ölüm yıl dönümünde Edirne’de aynı ismi taşıyan anıtın önünde törenle anıldı. Anma töreninde Türkan bebek anıtına çelenk sunulurken, Bulgaristan’dan gelen soydaş öğrenciler tarafından müzikler eşliğinde Türkan bebek için yazılan şiirleri okundu. Şiirlerin okunduğu sırada bazı vatandaşlar duygu dolu anlar yaşayarak, gözyaşlarına hakim olamadı. Programda Türkan bebek anıtına karanfil de bırakıldı.
Bulgaristan’daki Türklere karşı 1984 yılında uygulanan zorunlu asimilasyon girişimine karşı Kırcaali’nin Mogilyane köyünde düzenlenen protesto yürüyüşüne annesinin kucağında Bulgar askerlerinin açtığı ateş sunucu vurularak şehit olan 17 aylık Türkan Feyzullah, Edirne’de adını taşıyan heykelin bulunduğu parkta düzenlenen törenle anıldı.
Edirne Belediyesi ve Trakya Balkan Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneği iş birliğiyle gerçekleştirilen anma programına Edirne Valisi Yunus Sezer, Edirne Belediye Başkanı Filiz Gencan Akın, Trakya Balkan Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneği Başkanı Cevat Güneş, Hak ve Özgürlükler Hareketi (HÖH) Kırcaali Milletvekili Remzi Osman, Bulgaristan Kızılağaç Belediye Başkanı Şinasi Süleyman, Bulgaristan’dan çok sayıda soydaş, sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri ve bölge halkı katılım gösterdi.
Türkan bebek anıtına çelenk sunulmasıyla başlayan anma töreni, saygı duruşunda bulunulması ve İstiklal Marşı’nın okunmasıyla devam etti.
‘DÜNYADA VE YURTTA BARIŞ OLSUN’
Törende konuşan Trakya Balkan Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneği Başkanı Cevat Güneş, Türkan bebeğin Türklük için, Müslümanlık için, adı için ve birçok daha insani haklarını korumak için sessiz barışsal protesto esnasında annesinin kucağında şehit olduğunu dile getirerek; “Bizim ümidimiz Balkanlar’daki 1990 senesinden sonra oluşan barış ikliminin, genel demokrasinin diğer coğrafyalarda da vuku bulmasını temenni ediyoruz. Çünkü orada da bizim soydaşlarımız mevcut. Türk dünyası sadece buralardan ibaret değil, biz Suriye’de de varız orada Türkmen kardeşlerimiz de var. Azerbaycan’da var olduğumuz gibi, Gagavuzya’da var olduğumuz gibi, Kosova’da olduğumuz gibi, Sırbistan’da olduğumuz gibi. Bu minvalde bizim için oradaki insanlarla, Balkanlar’daki insanlar aynı kefede. 40 sene geçti Türkan bebek şehadete ereli. Bir daha yaşanmasın Türkan bebekteki acılarımız. Bu sebeple bunu biz 12 değil, 120 sene daha anacağız. Balkanlar’da huzur olsun, barış olsun, Suriye’de de olsun, Irak’ta da olsun, Filistin’de de olsun, savaşlar son bulsun. İnsanlık Atatürk’ün dediği gibi; ‘dünyada barış ve yurtta barış’ olsun sözüyle biz bu temennimizi yapmış olalım” şeklinde konuştu.
‘NİCE 40 YILLAR UNUTMAYACAĞIZ’
Güneş’in ardından konuşan Bulgaristan Kızılağaç Belediye Başkanı Şinasi Süleyman, aradan geçen 40 yılın ardından acıların halen taze olduğunu kaydederek; “İyi ki şehitlerimizi unutmadık ki yarın ahirette onların ruhuna da boynumuz dik, iyi bakabilmemizin cesaretini toplayabiliyoruz. Kalpler dolu adeta şairin dediği gibi; ‘yağacak bir bulut gibi doluyum.’ Böyle de nice 40 yıllar, nice 34 yıllar unutmamak dileğiyle, inşallah birliğimizi, beraberliğimizi korumaya devam eder ve şehitlerimizi unutmayız, unutmadık ve unutmayacağız” diye konuştu.
‘ASİMİLASYON 1984’TEN ÖNCESİNE DAYANIYOR’
Süleyman’ın ardından konuşan HÖH Kırcaali Milletvekili Remzi Osman, Bulgaristan’daki asimilasyonun 40 sene öncesi değil, daha evveline de dayandığına dikkat çekerek; “Asimilasyon kampanyası; Bulgaristan’da 84 Aralık’ta başlamadı. Kırcaali’de köylerin üçte birini 83 yılında değiştirdiler, Türk köylerini. Bulgaristan’da tarih kitaplarında bilinçli olarak Bulgaristan’da asimilasyon dönemi 1984 ve 1989 yılı diye söyleniyor. Ben uzun zamandır milletvekiliyim, 90’lardan beri. Tarih kitaplarını o kadar geçirebildik. 1983 yılında Türklerin adlarını değiştirdiler ama hiçbir yerde geçmiyor. Şehitleri de, o zamanki gazileri de unutmamalıyız. Bu tip törenler önemli, çok önem veriyoruz” ifadelerini kullandı.
‘TÜRKAN KİMLİĞİNDEN VAZGEÇMEYE ZORLANAN BİR MİLLETİN TEMSİLCİSİ’
Edirne Belediye Başkanı Filiz Gencan Akın da Türkan bebeğin anısını yaşatmak için her yıl bir araya geldiklerinin altını çizerek; “Minicik bedeniyle büyük bir direnişin sembolü haline gelen Türkan sadece Edirne’nin değil, tüm Türk dünyasının yüreğinde yaşamaya devam ediyor. 1984 yılında daha 8 aylıkken yaşadığı acı olay, sadece bir bebek kaybı değil, aynı zamanda insanlık onuruna yapılan büyük bir saldırıydı. Türkan, kimliğinden, dilinden ve kültüründen vazgeçmeye zorlanan bir milletin temsilcisi. Onun ölümü bizlere bir kez daha kim olduğumuzu ve niçin mücadele ettiğimizi hatırlattı. Edirne Belediyesi olarak Türkan bebeğin anısını yaşatmak, onun mücadelesini unutmamak için her yıl bu anlamlı günde bir araya geliyoruz. Bugün burada sadece yas tutmuyoruz, aynı zamanda birlik ve beraberlik içinde olmanın önemini vurguluyoruz” dedi.
‘TÜRKAN BEBEKERİ UNUTMAMAMIZ VE UNUTTURMAMAMIZ LAZIM’
Edirne Valisi Yunus Sezer ise, Türkan bebeğin yaşanan zulmü, eziyeti anımsatan bir sembol olduğuna vurgu yaparak; “Bugün Bulgaristan’la çok güzel ilişkilerimiz var, Bulgaristan’da çok güzel atılımlar var ama tekrar aynı acıları yaşamamamız için bizim Türkan bebekleri unutmamamız lazım. Bizim milli değerlerimizi unutmamamız lazım. Bizi biz yapan değerleri bir kere daha bu sembol isimlerle beraber o tarihe dönerek hatırlamamız lazım. Daha kısa süre önce Suriye özgürlüğüne kavuştu ama Aylan bebeği hiç unutmuyoruz. Denizin kıyısına vurmuş olan masum bir bebek boğulmuş ve kıyıya vurmuş. Bugün Suriye’den göç edenler dediğimiz zaman, oradaki zalim iktidarın yapmış olduğu katliamdan dolayı kaçanlar dediğimiz zaman, Aylan bebeği hiç unutmayacağız. Çünkü o da bir masum bir çocuktu ve yine aynı şekilde o masumiyeti bizim yüreklerimizi dağlamıştı o zaman. Biz kültürümüze, milli ve manevi değer sahip çıkmanın bedellerini hep acı bir şekilde ödüyoruz. Bu acı bedelleri ödememek için de Türkan bebeklere, Aylan bebeklere sahip çıkmamız lazım ve onları hiçbir zaman unutmamamız ve unutturmamamız lazım” açıklamasını yaptı.
Konuşmaların ardından, Bulgaristan’dan gelen soydaş öğrenciler tarafından müzikler eşliğinde Türkan bebek için yazılan şiirleri okunurken, şiirlerin okunduğu esnada, programa katılan bazı vatandaşlar duygu dolu anlar yaşayarak gözyaşlarına hakim olamadı. Türkan bebek anıtına karanfiller bırakılmasının ardından anma programı sona erdi.
Adem Batuhan SEVER
