Kapalı cezaevi Müze oluyor
Edirne Kapalı Cezaevi, geçen yıl Milli Saraylar’a devredilen ve restorasyonuna başlanılan Edirne Sarayı sınırları içerisinde yer aldığı için restorasyon çalışmalarına dahil edildi. Alınan karara göre, kapalı cezaevi olarak kullanılan tarihi Asakiri Mansure-i Muhammediye Kışlası’nın müzeye dönüştürülecek.
Edirne Kapalı Cezaevi, müzeye dönüştürülecek
Fatih Sultan Mehmet döneminde yapımı tamamlanan, Osmanlı padişahı 2’nci Murad döneminde 1450 yılında yapımına başlanan Edirne Sarayı, yaşanan deprem ve yangınlar, savaşlar sonucu zamanla tahrip olması sebebiyle yıkıldı. Cihannüma Kasrı, Adalet Kasrı, Kum Kasrı, Hamam ve Mutfağı ile saray giriş kapısının bir kısmı ise günümüze kadar ulaşabildi. Kaybolan, tahrip olan kısımların tekrardan ayağa kaldırılarak ihya edilmesi üzerine Kültür Bakanlığı, Edirne Valiliği ve Trakya Üniversitesi’nce alanda yaklaşık 13 yıl önce ortak kazı ve restorasyon çalışması başlatılmıştı. Çalışmaların ardından mutfak ve hamam restore edilse de geri kalan alanlar 18 Ekim 2022 tarihinde Ekim’de Cumhurbaşkanlığı Milli Saraylar Başkanlığı’na devredildi. Devamında 2023 Ocak ayında ise kazı çalışmaları başlatıldı.
Edirne’ye gelen Cumhurbaşkanlığı Milli Saraylar Başkanı Yasin Yıldız, alanda devam eden çalışmalar hakkında bilgiler verdi. Yıldız, Geçtiğimiz aylarda Milli Saraylara devredilen ve kısa süre öncesine kadar Kapalı Cezaevi olarak binanın müzeye dönüştürüleceğini belirtti. Yıldız, “ Devraldıktan sonra yaptığımız çalışmalarda gördük ki bugün ayakta olan kısmı yapının ancak yüzde 50’si. Bu bile ciddi anlamda yaklaşık 20 bin metrekarenin üzerinde bir kapalı alana sahip, oldukça özgün bir yapı. İçinde bir temel seviyesinde kalmış cami ve bugün hala ayakta olan ama ciddi bir restorasyona ihtiyacı olan hamamıyla birlikte devraldık. Sadece bahçesinin alanı 80 dönüm. Şu an devirle ilgili son çalışmaları tamamlıyoruz Adalet Bakanlığımızla beraber. Bunun ardından yıl sonuna kadar rölöve ve restorasyon ve restrüksiyon projeleri çıkacak. Ve inşallah önümüzdeki yıl oraya da ciddi anlamda restorasyona başlamış olacağız” dedi.
“EDİRNE’YE KIYMETLİ BİR MÜZE”
Edirne Sarayı’na ait çok sayıda taşınabilir eserlerin olduğunu bu eserlerin hazırlanacak olan müzede sergileneceğini açıklayan Yıldız; “İnanıyorum ki bizim Mahmudiye Kışlası’nın veya eski adıyla Edirne Tevkif Evi’nin restorasyonu da bittikten sonra Edirne’ye çok çok nitelikli bir müze kazandırmış olacağız. Çünkü bu alanda yürütülen kazılardan ve bunun dışında da bazıları İstanbul’da veya Edirne’de bulunan müzelerde Edirne Sarayı’na ait çok sayıda taşınabilir eser var. Bunların sergilenebilmesi için çok ciddi bize bir alan sunuyor. Bununla beraber Milli Saraylar Enstitüsü’nün bir kolunu burada yapıp, sadece Edirne değil çünkü Edirne’de Sarayı’nın dışında da muazzam bir tarihi birikimimiz var. Edirne şehrine ve bunun ötesinde Balkanlar’daki tarihi mirasımıza yönelik çalışmaları, akademik çalışmaları yürüteceğimiz bir kolumuz olacak. Aynı zamanda içinde bir kültür merkezi olacak. Yani bu anlamda Edirne’ye çok ciddi bir kıymetli bir müze ve kültür merkezi kazandıracağımızı söyleyebilirim” diye konuştu.
TOPKAPI SARAYI’NIN KARDEŞİ EDİRNE SARAYI
Edirne Saray’ının Topkapı Sarayı’na çok benzediğini belirten Yıldız; “Cihannüma Kasrı 2017 yılından itibaren Kültür Bakanlığının denetimindeyken ciddi anlamda çalışılmış güzel bir restorasyon projesi hazırlanmış. Edirne Sarayı’nın en ikonik yapısı Cihannüma Köşkü. Zaten Edirne Sarayı, Topkapı Sarayı’yla gerçekten ciddi anlamda benzerlikler taşıyan bir saray. Hemen hemen aynı dönemde yapılmış, biraz kısa bir süre Topkapı’dan önce başlamış olmasına rağmen burada yapılan çalışmalarda bunun bilimsel hazırlıklarında yürütülen Bilim Kurulu toplantısında bizden önce yapılan kazı çalışmalarında da ve elimize ulaşan arşiv belgelerinde de görüyoruz ki plan olarak da Topkapı Sarayı’na çok benziyor. Bu bundan sonra yapılacak çalışmaları oldukça kolaylaştıracak bir husus” şeklinde konuştu.
PROJEYE 35 MİLYON KAYNAK
Çalışmaları sürmekte olan Edirne Sarayı’nın 5 yıllık master planından bahseden Yıldız; “Bu beş yıllık master planının sonucunda Edirne Sarayı’nın ülkemize yakışır bir tarihi miras olarak kültür hazinemizdeki yerini almasını hedefliyoruz. Çalışmanın temel saç ayağı budur. 2023 yılı içerisinde Cihannüma Kasrı ile beraber şu an Edirne Sarayı’nın tarihindeki en ciddi ve en kapsamlı kazı çalışmaları da burada yürütülüyor. Bütün bu ilmi heyetin gözetiminde bu kazı çalışmaları, milli sarayların sağladığı imkan ve destekle sürdürülüyor. Sadece kazı çalışmaları için bu yıl milli sarayların hazır ayırdığı kaynak 35 milyon lira. Siz de görüyorsunuz alanın pek çok yerinde çok seri ve kapsamlı bir şekilde bu kazı çalışmaları yürütülüyor. Buradan ulaşacağımız verilerle de az evvel ifade ettiğim gibi sarayın ne şekilde ihya edilebileceği nihai halini bulmuş olacak” ifadelerine yer verdi. Damla GÖÇ AKYÜZ