Üreticinin ‘ikinci zarar’ lüksü yok
‘Bakanlığın desteğine ihtiyaç var’
Edirne’de geçtiğimiz yıl aşırı sıcaklıktan dolayı, yaşanan kuraklık sebebiyle ayçiçeği hasat sezonunda son yılların en büyük verim kaybı yaşandı. Edirne’deki ayçiçeği üreticisi de yeni sezonda yeni umutlarla ayçiçeği tohumlarını toprakla buluşturmaya başladı. Edirne Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Arabacı, tekrardan olası bir kurak sezonuna karşı Tarım ve Orman Bakanlığı’nın önlem alması gerektiğini dile getirdi. Arabacı; “Üreticinin 2 yıl üst üste bir üründen zarar etme lüksü yok. Hava şartları kötü gider ve aynı pozisyon ortaya çıkarsa üreticimiz bırakın traktör satmayı, tarlalarını satmak zorunda kalır. Burada iş bakanlığımıza düşüyor. 2024 yılı kötü geçti. Bakanlığımızdan prim harici ekstra kuraklık desteği istemiştik. Maalesef onu da alamadık. Bu yıl da aynı sorunlar yaşanırsa Bakanlığımızın üreticilerimizi desteklemesi gerekiyor. İnşallah bu kötü tablo başımıza gelmez. Ama geldiği takdirde yapılabilecek tek şey, üreticilerimizin, Bakanlığın desteğine ihtiyacı var” dedi.
Türkiye genelinde ve özellikle Edirne’nin de içerisinde bulunduğu Trakya’da 2024’te son yılların en sıcak ve yağışsız yaz ayları geçirildi. Öyle ki Edirne’deki bazı ayçiçeği üreticilerinin ekili tarlaları kuruyup, ürünleri bozuldu. Üreticilerin bazıları hasat yapmazken, hasat yapanlar da normal verimin çok altında verimle sezonu kapattı. Geride bıraktığımız kış aylarında kar ve yağmur yağışlarıyla toprağın hasret olduğu suya kavuştuğu Edirne’de üretici yeni haftayla birlikte bu sezonun ilk ayçiçek tohumlarını tarlalarıyla buluşturdu. Edirne Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Arabacı, geçtiğimiz kış aylarında alınan yağışın beklenen seviyede olmadığını dile getirdi.
‘KIŞ AYLARINDAKİ YAĞIŞ, TOPRAĞI DOYUMA ULAŞTIRMADI’
Nispeten erken bir dönemde ayçiçeği üreticisinin ekime başladığını söyleyen Arabacı; “Üreticilerimizin kış döneminde çok büyük beklentileri vardı. ‘İnşallah bol yağışlar alırız, toprak suya doyuma ulaşır’ diye hep düşündük, ‘Belki bugün daha iyi olur’ dedik. Ama maalesef bu kış da çok yeterli yağış olmadı. Yağan yağmurlar bugüne kadar ekilen ürünler açısından bir sıkıntı yaratmadı ama toprağa doyuma ulaşması anlamında çok yeterli yağış alamadık. Maalesef şu anda Mart ayında havaların ısınmasıyla beraber üreticilerimiz Ayçiçek yerlerini hazırlamaya başladı” dedi.
‘KIŞ YAĞIŞININ OLMAYIŞI ÜRETİCİLERİ KORKUTUYOR’
Arabacı, ilerleyen süreçte belirli aralıklarla yağış alındığı takdirde üreticinin iyi verimler alabileceğini söyledi. Arabacı; “Kış yağışları bizim için çok önemli ama bu yıl olmadı. Kış yağışları olmadığında üreticilerimizi korkutuyor. Ama bu durum, çok kötü yıl olacağı anlamına gelmiyor. İlkbahar ve Yaz dönemlerinde ürün ihtiyacı olduğunda belirli aralıklarla yağış alırsa ummadığımız iyi verimler alabiliriz. Şimdiden karamsar olmaya gerek yok” şeklinde konuştu.
‘BELİRLİ ARALIKLARLA YAĞIŞ ALIRSAK İYİ OLUR’
Önümüzdeki günlerden itibaren ayçiçeği ekilişlerinin hızlanacağını kaydeden Arabacı; “Şu anda hava sıcaklığı yaklaşık 20 derecelere ulaşıyor. Üreticilerimiz de toprak tavı düzgün bir seviyeye geldiği için hazırlıklarına başladı. Üreticilerimiz, Edirne bölgesinde ekime başladı. Şu anda hazırlıklar devam ediyor. Önümüzdeki günlerde ekimler hızlı bir şekilde devam edecektir. İnşallah önümüzdeki dönemlerde belirli aralıklarla yağış alırız. Üreticimizin en azından maliyetini karşılayacak, geçimini sağlayacak ve önümüzdeki yıllarda da sürdürülebilirlik açısından iyi bir verim olur. Üreticilerimiz, kış yağışlarının iyi olmamasına moral olarak negatif açıdan bakıyorlar. Belli aralıklarla yağış alırsak iyi olur diye umuyorum” diye konuştu.
‘TALEP ETTİĞİMİZ KURAKLIK DESTEĞİNİ MAALESEF ALAMADIK’
Üreticinin, özellikle kuraklık gibi durumlarda Tarım ve Orman Bakanlığı’nın desteğine ihtiyaç duyduğunun altını çizen Arabacı; “2024 yılında Edirne’de kuraklıktan dolayı ayçiçeğinde sıkıntılar yaşanmıştı. Hiç biçemeyen üreticilerimiz oldu, 10-20 kilo biçen üreticilerimiz oldu. Belki 100 kiloları bulan yerler de oldu ama Edirne’nin ortalaması tahminime göre 80 kilo civarında olmuştur. Bu da kendi tarlandan dahi zarar ettiğiniz anlamına geliyor. Üreticinin 2 yıl üst üste bir üründen zarar etme lüksü yok. Hava şartları kötü gider ve aynı pozisyon ortaya çıkarsa üreticimiz bırakın traktör satmayı, tarlalarını satmak zorunda kalır. Çünkü sürdürülebilirliği, ailesinin geçimi, masrafları açısından çok zora girer. Burada iş bakanlığımıza düşüyor. 2024 yılı kötü geçti. Bakanlığımızdan prim harici ekstra kuraklık desteği istemiştik. Maalesef onu da alamadık. Bu yıl da aynı sorunlar yaşanırsa Bakanlığımızın üreticilerimizi desteklemesi gerekiyor. İnşallah güzel yağışlar ve verimler alırız. İnşallah bu kötü tablo başımıza gelmez. Ama geldiği takdirde yapılabilecek tek şey, üreticilerimizin, Bakanlığın desteğine ihtiyacı var” ifadelerini kullandı.
‘KURAKLIĞA DAYANIKLI ÇEŞİTLER BULMAMIZ GEREKİYOR’
Baraj projelerinin en hızlı şekilde bitirilmesi gerektiğinin altını çizen Arabacı, Tunca ve Meriç nehirleri üzerinden kapalı sulama sistemlerinin yapılması gerektiğini belirtti. Arabacı; “Bununla beraber Tarımsal Araştırma Enstitülerimize çok görev düşüyor. Kuraklığa dayanıklı çeşitler bulmamız gerekiyor. Bakanlığımıza çok iş düşüyor. Bizim şu an mevcutta başlayan baraj projelerimiz var. Baraj projelerini ivedi bir şekilde hızlandırıp bitirmek ve Tunca ve Meriç nehri üzerinden kapalı sulama sistemleri yapılması gerekiyor. Hatta mevcut baraj haricinde yeni baraj noktaları tespit edilip, kış mevsiminde su boşa akacağına barajlar doldurulup sulama yatırımlarımızı çoğaltmamız gerekiyor. 2024 çok kötüydü, 2025 şu an için korkutuyor ama inşallah kötü olmaz. Bunları konuşmamak için bizim acilen hem kuraklığa dayanıklı çeşitler yetiştirmek, hem de sulama yatırımlarını çoğaltmamız gerekiyor. İnşallah Bakanlığımız bu konuda da gerekli girişimleri yapar” dedi.
‘TÜRKİYE’NİN EKONOMİSİNİ ETKİLEYECEK BİR KONU’
Edirne’deki düşük verimin, direkt olarak Türkiye’yi etkileyeceğine vurgu yapan Arabacı; “Konu sadece üreticilerimizin mağdur olması da değil; Türkiye’nin ekonomisini etkileyecek bir konu. Biz Türkiye’de çeltikte, ayçiçeğinde birinci sıradayız. Edirne’de kuraklıktan, kötü verimden bahsedersek Türkiye’yi etkileyecek bir verimdir. Ülke ekonomimize katkı sağlamak için ve üreticilerimizin sürdürülebilirliği açısından bu tarz projelerin hızlandırılması gerekiyor. İnşallah baraj projelerimiz, yeraltı sulama sistemleri ile ilgili çalışmalar yapılır. En azından kurak senelerde normalin üzerinde verim alırız. Tabii ki üreticilerimizin tek başına bunu yapma şansları yok. Bakanlığımızın ciddi anlamda destek vermesi gerekiyor” açıklamasını yaptı.
Adem Batuhan SEVER
