Vaysal’daki taş ocağı meclisin gündeminde
Lalapaşa’ya bağlı Vaysal Köyü’ndeki taş ocaklarının çevreye etkilerini İl Genel Meclisi’yle paylaşan Çevre ve Sağlık Komisyonu Başkanı Serdar Çığla, ocak sahalarının çalışma bittikten sonra tekrar eski haline getirilmesi için rehabilite çalışması yapılmamasını eleştirdi. Çığla; “Lalapaşa bölgesinde 20 yıl önce taş ocağı verilmiş. Taş ocağının derinliği aşağı doğru 80-100 metre kadar gitmiş. Tel örgü yapılmış, oraya hayvan veya insan düşse kesin ölür. Belki de ölmüştür. Bu taş ocağından çıkarma maliyeti fazla olduğu için, acil ihtiyaçtan dolayı hemen birkaç kilometre ötede hazır bir taş ocağını alıp, patlatma sistemiyle kontrollü patlatılıyor ama ne kadar kontrol edilirse edilsin yer altı sularını etkilememesi mümkün değil. Edirne bölgesinde kum ocağı dahil, rehabilite yapılan 1 tane yer yok. Taş ocakları aynı, kömür ocakları aynı. Yazık günah değil mi? Bu biraz da ahlak meselesi” dedi.
Edirne İl Genel Meclisi’nin Ekim ayı toplantılarının 3’üncü birleşimi, Meclis Başkanı Çiğdem Gegeoğlu başkanlığında Edirne İl Özel İdaresi’nin İl Genel Meclis toplantı salonunda gerçekleştirildi. Yoklama alımı ve tutanak özetlerinin okunmasıyla başlayan toplantıda Çevre ve Sağlık Komisyonu tarafından hazırlanan Lalapaşa’ya bağlı Vaysal Köyü’nde yeni açılan taş ocağının çevreye verdiği olumsuzluklar hakkındaki rapor, Komisyon Başkanı Serdar Çığla tarafından meclise aktarıldı.
‘ÖNLEM ALINAN OCAKTAN TAŞ ÇIKARILMASI MALİYETLİ, YENİ OCAKTAN MALZEME ALINIYOR’
Söz konusu taş ocağını işleten şirkete, S.S. Vaysal Tarımsal Kalkınma Kooperatifi tarafından açılan davada yürütmeye durdurma kararı alındığını hatırlatan Çığla, ikinci kez ÇED gerekli değildir raporu alınarak ikinci taş ocağının çalışmalara başladığını kaydetti. Çığla; “Şirket tarafından, aynı bölgede Edirne Valiliğince ÇED raporu gerekli değildir, kararınca taş ocağı üretimine başlamıştır. Üretim dinamitle patlatma ile yapılmaktadır. Vaysal kalkınma kooperatifince İdare mahkemesine dava açılmıştır. Yeni açılan taş ocağı, Doğa, Bitki örtüsü, yeraltı suları, yaban hayvan hayatına, sahada yapılan çalışmalarda meşelik ormandan yüzlerce ağaç kesilerek ulaşım yolu açılmış kısmi düzenleme yapılsa da bitki örtüsü ve tarım ürünleri zarar görmüştür. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğüne yapılan şikayetlerle ölçüm cihazları konularak olumsuzluklar giderilmeye çalışılmıştır. Tüm bu çalışmaların üretime başlamadan önce yapılması görüşündeyiz. Bölge halkı Tarım, Hayvancılık, Arıcılık ve orman ürünlerinden geçimini sağlamaktadır. Saha geniş ruhsatlı ve önlemleri alınmış ocaktan taşın çıkarılması maliyetli olduğundan yeni açılan ocaktan patlatma yöntemi ile 20 metre derinlikte malzeme alınıp, sonra başka bir sahada taş ocağı açılması bölgeyi olumsuz etkilemektedir” şeklinde konuştu.
‘HALKIN CAN VE MAL GÜVENLİĞİ TEHLİKE ALTINDA’
Bölge halkının can ve mal güvenliğinin de tehlike altında olduğuna vurgu yapan Çığla; “Tabii ki taş ocaklarına ihtiyaç vardır. Taşın kullanılacak alanlara sağlanması için altyapısı ve çevresel, doğa, yaşam koşulları göz önünde bulundurularak uygun yerlerden ve gerekli ÇED olumlu raporları alınarak ihtiyacın karşılanması görüşündeyiz. Taş ocaklarından çıkan malzemenin nakliyesi, araçların tonajları yüksek olduğundan, Köyiçi yolları ve köy ana yollarımız bozulmaktadır. İl Özel İdaresine mali külfet getirmektedir. Ayrıca halkın can ve mal güvenliği tehlike altındadır. Gerekli önlemlerin alınması görüşündeyiz. Ayrıca firmaların ruhsatları onaylanırken yeraltı ve yer üstü varlıkların zararları, ekosistemin bozulacağı, proje tanıtımı yapılarak mesleki ve teknik incelemeler yapılması, uzman raporları düzenleyerek, saha denetimleri yapılması, yöre halkı ve köy tüzel kişilerinin görüşleri alınarak, tüm olumsuzlukların giderilerek taş ocakları açılması ve ekonomiye katkı sağlanması görüşündeyiz” diye konuştu.
‘UZMAN GÖRÜŞÜ ALINARAK RUHSAT VERİLMELİ’
Firmalardan doğanın rehabilitasyonu için teminat alındığını, ancak sonradan teminatların yakıldığını belirten Çığla; “Firmalardan ruhsatlar verilirken, bozulan doğanın rehabilitasyonu yapılması için gerekli teminatlar alınıyor, fakat uzun yıllar sonra teminatlar yakılarak (Teminat değer kaybediyor) düzenleme yapılmıyor. Taş ocakları, maden ocakları ve kum ocakları gibi, genelde düzenleme yapılan hiçbir alan yoktur. Bölgede açılacak taş ocaklarının sağlıklı olması için; çevre mühendisliği, orman mühendisliği, ziraat mühendisliği, maden mühendisliği, hidrojeoloji mühendisliği, meteoroloji mühendisliği, biyoloji mühendisliği, jeoloji mühendisliği Uzman görüşleri alınarak ve her maden ruhsatı verilirken ÇED kararının alınması çevresel doğanın kaynaklarının korunması açısından gelecek nesillere yaşanabilir bir ülke ve örnek çalışmalar yapılarak, maden ocaklarının ekonomiye katkı sunulması görüşündeyiz” ifadelerini kullandı.
‘YERALTI SULARINI ETKİLEMEMESİ MÜMKÜN DEĞİL’
Raporla ilgili görüşlerini de dile getiren Komisyon Başkanı Serdar Çığla, taş ve maden ocaklarına sıkı bir denetimin şart olduğuna vurgu yaparak; “Bu ocaklar halkın, devletin malı. Bu ocakları geçmişte devlet çalıştırıyordu. Şimdi özel sektöre verdiler. Onlar da kazansın ama denetim gerekli. Örneğin; Lalapaşa bölgesinde 20 yıl önce taş ocağı verilmiş. Taş ocağının derinliği aşağı doğru 80-100 metre kadar gitmiş. Tel örgü yapılmış, oraya hayvan veya insan düşse kesin ölür. Belki de ölmüştür. Bu taş ocağından çıkarma maliyeti fazla olduğu için, acil ihtiyaçtan dolayı hemen birkaç kilometre ötede hazır bir taş ocağını alıp, patlatma sistemiyle kontrollü patlatılıyor ama ne kadar kontrol edilirse edilsin yer altı sularını etkilememesi mümkün değil. Yani 6 şiddetinde yapsalar bile 2 kilometre ötedeki suyu etkilememesi mümkün değil. Çevreye, ağaçlara, bitki örtüsüne zarar verdiği gibi hayvancılık yapan insanların oraya girmesi engelleniyor” sözlerini söyledi.
‘REHABİLİTE YAPILAN 1 TANE YER YOK’
Çığla, Edirne’de kum ocağı, kömür ve taş ocağı gibi yerlerde rehabilite çalışmaları yapılmadığına dikkat çekerek; “Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü geliyor ölçüm için, ceza yazıyor ama tozlanma olmuş, her şey bitmiş, arılar balını toplamış, meyvelerin özelliği bitmiş. Vaysal Köyü’nde çevreyle ilgili mücadele çoktandır yapılıyor ve kazanıyorlar da. Kazanıyorlar ama iş işten geçmiş. Yani ocak açılmış, 80 metre olmuş, yürütmeyi durdursan ne olur durdurmasan ne olur? Edirne bölgesinde kum ocağı dahil, rehabilite yapılan 1 tane yer yok. Taş ocakları aynı, kömür ocakları aynı. Yazık günah değil mi? Bu biraz da ahlak meselesi” dedi.
‘BÜTÜN KANUN VE YASALAR KULLANILARAK MADENLER TAMAMLANMALI’
CHP Grup Sözcüsü Mustafa Üstün, maden sahalarının çalışma sonunda eski haline getirilmediğinin altını çizerek; “Yasalar açık. Maden sahası yapılacak alanın vasfı neyse, maden bittiğinde geriye aynı şekilde bırakılması lazım ama raporda da belirtildiği gibi teminat değerleri yakılıp, eski haline getirilmemesi büyük sıkıntı. Bu coğrafya hepimizin, coğrafyamıza sahip çıkmamız lazım. Doğaya, yaşama ciddi zararı var. Madenlerle ilgili ciddi bir çalışması gerekir. Özellikle eski haline getirilmesi konusunda bütün yetkililerin, bütün kanunları ve yasaları kullanarak düzgün bir şekilde tamamlaması gerektiğini düşünüyorum” açıklamasını yaptı.
‘OCAK ALANINDA BİR ORMANI DA YOK ETMİŞLER’
CHP Havsa İl Genel Meclis Üyesi Tunay Aslan da ocakların çevreye diğer bir zararına dikkat çekerek, bölgede 2 binin üzerinde ağacın da kesildiğini ifade etti. Aslan; “Burada ormanda da bir zaiyat verilmiş. Yaklaşık 8 kilometrelik bir yol yapılmış. Her tarafı kireç. Yaklaşık 2 bin tane de kesilen ağaç sayısı var. Orada yetkili kişilerle de görüştük, 2 binin üzerinde ağaç kesilmiş. Gerçekten bir ormanı da yok etmişler” ifadelerine yer verdi.
‘ZARARI VAR, İHTİYAÇ DA VAR AMA DENETİMLER SIKLAŞTIRILMALI’
Madenlere ve ocaklara ihtiyaç olduğunu kaydeden AK Parti Grup Sözcüsü Mutlu Kırman ise madenlere yönelik denetimlerin sıklaştırılması gerektiğini söyledi. Kırman; “Zararı var mı, var. Ama bunlara da ihtiyaç var. Enerjiye, kömüre, taşa ihtiyaç var. Denetimlerin daha fazla sıklaştırılması lazım” açıklamalarında bulundu.
Adem Batuhan SEVER
