‘Göçler kent kimliğini tehdit ediyor’
Edirne Kent Kültürü ve Bilincini Geliştirme Merkezi Derneği Başkanı Ender Bilar, İl Genel Meclisi’nin bugün gerçekleştirilen oturumuna katılarak, Edirne’de farklı sebeplerle gerçekleşen göç dalgalarının kent kültürünü ne derece etkilediğine yönelik bir sunum gerçekleştirdi. Bilar; “21. Yüzyılın getirmiş olduğu toplumsal değişim rüzgârlarıyla birlikte ortaya çıkan küreselleşme sonunda toplumların özgün kimliklerini de kaybetme tehlikesini beraberinde getirmiştir. Günümüz dünyasında insanoğlunun yaşadığı depremler, devletlerin yeni bir dünya kurma stratejileriyle birlikte gelişen savaşlar sonucunda gerçekleşen göçler, her dönem ülkelerde ekonomik, işsizlik, sağlık, eğitim, psikolojik ve sosyal denge bozukluklarına sebebiyet verirken ırkçılık ve kültürel çatışmaların da artmasını sağlamıştır. Bu bağlam da ülkelerin demografik yapılarında da önemli değişimlere neden olurken, kentlerin de kimliklerini tehdit etmektedir” dedi.
Edirne İl Genel Meclisi Ekim ayı oturumlarının 2’nci birleşimi Meclis Başkanı Çiğdem Gegeoğlu başkanlığında gerçekleştirildi. Yoklama alımı ve tutanak özetlerinin okunmasıyla başlayan toplantıda, Araştırma ve İnceleme Komisyonu tarafından hazırlanan Edirne Kent Kültürü ve Bilincini Geliştirme Merkezi Derneği hakkındaki rapor, Komisyon Başkanı Ahmet Sarıgül tarafından meclise aktarıldı. Sarıgül, derneğin kuruluşu ve yürüttüğü faaliyetler hakkında meclis üyelerini bilgilendirdi. Edirne Kent Kültürü ve Bilincini Geliştirme Merkezi Derneği Kurucu Başkanı Ender Bilar da meclise ziyarette bulunarak, ‘Edirne’nin Fay Hattı: Göç’ başlıklı sunumuyla, göçün Edirne’nin kent kimliğine ve kültürüne etkileri hakkında meclisi bilgilendirdi.
‘EDİRNE’DE EDİRNE DOĞUMLU 285 BİN 16 KİŞİ YAŞIYOR’
Edirne’nin cumhuriyet döneminde sessiz göç alan bir şehir olduğuna dikkat çeken Bilar, “Türkiye’den yurt dışına göç eden kişi sayısı 2023 yılında bir önceki yıla göre %53 artarak 714 bin 579 oldu. Göç eden nüfusun %55,2’sini erkekler, %44,8’ini ise kadınlar oluşturdu. Türkiye’den yurt dışına giden nüfusun 291 bin 377’sini Türk vatandaşları, 423 bin 202’sini ise yabancı uyruklular oluşturdu. Türkiye’ye 2023 yılında göç edenlerin yaş grubu incelendiğinde, en fazla göç edenlerin %12,7 ile 20-24 yaş grubunda olduğu görüldü. Bu yaş grubunu %10,8 ile 25-29 ve %10,3 ile 15-19 yaş grubu izledi. Türkiye’den göç eden nüfusun yaş gruplarına bakıldığında, en fazla göç edenlerin %15 ile 25-29 yaş grubunda olduğu görüldü. Bu yaş grubunu %12,9 ile 30-34 ve %12,5 ile 20-24 yaş grubu izledi. Edirne tarihi süreçte savaş ve istilalarla göç alan bir kent olmuştur. Aslında Edirne cumhuriyet döneminde de sessiz göç alan bir kent konumundadır. Bu nüfus kayıtlarında da ortaya çıkmaktadır. 1935 yılında Edirne’de yaşayan Edirne doğumlu kişiler nüfusun %61,67’sini oluştururken 1975 yılında bu oran %84,82’e yükselmiştir. 2021 yılında ise Edirne’de yaşayan Edirne doğumluların oranı %66,9 olmuştur. İkamet edilen ile göre nüfus kütüğüne kayıtlı olan verileri incelediğimizde de Edirne’nin 2008 yılında nüfusunda 304.163 kişi Edirne ikametgâhlı iken 2022 yılında bu sayı 285.649, 2023 yılında da 285.016 düşmüştür. Değişim oranı %-7’dır. 2022 yılında Edirne doğumlu 285.649 kişi Edirne’de Edirne nüfusuna kayıtlı ikamet ederken, 2023 yılında Edirne nüfus kütüğüne kayıtlı Edirne doğumlu 285.016 kişiye düşmüştür” şeklinde konuştu.
‘KÜRESELLEŞME, TOPLUMLARIN ÖZGÜR KİMLİKLERİNİ KAYBETME TEHLİKESİNİ GETİRDİ’
Farklı sebeplerden gerçekleşen göçlerin, kentlerin kimliklerini de tehdit ettiğine vurgu yapan Bilar; “Dünyada hızla artan küreselleşme eğilimleri, ‘tek tip’ tüketim kültürünü de beraberinde getirmiştir. Bu durum, küreselleşmeye karşı ‘yöreselleşme’ eğilimlerini de yaratmış, günümüzde yöresel kültürünü korumayı başarabilmiş ülke veya kentlerin turist sayılarını artırdıkları gerçeğini de ortaya çıkarmıştır. Çünkü insanlarda ‘tek tip’ yerine ‘çok farklı’ kültür ögeleri ilgi uyandırmaya başlamıştır. Bir toplumun dil, din, gastronomi, folklor, tarih vb. Özelliklerini oluşturan kültür; milletlerin sosyal ve ekonomik yaşamlarının oluşmasında oldukça etkilidir. Özellikle toplumların yaşam biçimlerinin şekillenmesinde yukarıda sayılan kültür öğelerinin önemli yeri bulunmaktadır. Bunun yanında turizm amaçlı seyahatlerin boyutuna bakıldığında kültür odaklı gezilerin giderek önem taşıdığı görülmektedir. Çünkü insanların kendisininkinden farklı kültürleri görmeye, öğrenmeye karşı olan merakı, kültür turizmini yaratmıştır. Ancak 21. Yüzyılın getirmiş olduğu toplumsal değişim rüzgârlarıyla birlikte ortaya çıkan küreselleşme sonunda toplumların özgün kimliklerini de kaybetme tehlikesini beraberinde getirmiştir. Günümüz dünyasında insanoğlunun yaşadığı depremler, devletlerin yeni bir dünya kurma stratejileriyle birlikte gelişen savaşlar sonucunda gerçekleşen göçler, her dönem ülkelerde ekonomik, işsizlik, sağlık, eğitim, psikolojik ve sosyal denge bozukluklarına sebebiyet verirken ırkçılık ve kültürel çatışmaların da artmasını sağlamıştır. Bu bağlam da ülkelerin demografik yapılarında da önemli değişimlere neden olurken, kentlerin de kimliklerini tehdit etmektedir” diye konuştu.
‘EDİRNE’DE 20 HEMŞEHRİ DERNEK SAYISI 20’
Yaşar Seyman’ın ‘Kentlerin Kalbi’ isimli eserinde “Doğduğunuz kenti yaşadığınız kente dernek olarak taşımak, yaşadığınız kente ihanet etmektir” dediğini dile getiren Bilar; “Yaşlanan Avrupa nüfusu bir taraftan ekonomisini ayakta tutmak için ihtiyaç duyduğu genç nüfusa sahip olmak için Nitelikli İş Gücü Göçünü Geliştirme Yasası’nı reform düzeyinde yenilerken, mesleki eğitim almış çalışanlara odaklanmaktadır. ‘Kentlerin kalbi’ adlı kitabın yazarı Yaşar Seyman kitabında; ‘Biz gerçekten kentli miyiz? Kent kültüründen, kentlilik bilincinden, kent güvenliğinden o kadar yoksunuz ki, anlatamam. En çarpıcı örnek: siz hiç Paris’te ‘Strazburglular Derneği’ duydunuz mu? Ya da Roma’da ‘Milanolular derneği’. Ben duymadım, duyamam, duyamazsınız. Kentli olmak, doğduğunuz, büyüdüğünüz, anılar biriktirdiğiniz kentinizi unutmanıza neden olmaz. Tam tersi onun dokusunu ruhunu, size katkılarını anımsatır. Size kalan güzellikleri sizi oraya çeker, özlem tüketir, tutkuyla bağlanırsınız. Doğduğunuz kenti yaşadığınız kente dernek olarak taşımak, yaşadığınız kente ihanet etmektir.’ Demektedir. Edirne’de kurulan hemşehri dernek sayısı 20’dir” ifadelerini kullandı
‘İNSAN NE KADAR YOZLAŞMIŞSA, KENTİNİN MİRASINI O KADAR YOK ETMİŞTİR’
Kültürlü ve bilinçli insanların yaşadığı kentin dokusu ve kimliğini korumak için mücadele verdiklerini söyleyen Bilar; “Sonuçta insan ne kadar kültürlü ve bilinçli ise yaşadığı kentin dokusu ve kimliğini koruma mücadelesine de o derece de katılabilmektedir. Ne kadar yozlaşmış ise kentin sokak ve caddelerini, kentinin kimliği ve miraslarını yok etmiştir. Bugün dünya kentlerini gezdiğinizde her bir sokağında insanlık tarihinin izlerini görürsünüz. Bunlar bazen mimari eser, bazen sanat, bazen de edebiyattır. Örneğin Paris’i gezdiğinizde ünlü yazar ve sanatçılarının yaşadığı evlerin birer müze ve sanat atölyesine çevrilerek kentin kültür turizmine kazandırıldığını görürsünüz” açıklamasını yaptı.
Adem Batuhan SEVER
